قدس آنلاین: آسمان ریسمان به هم بافتن مقام‌های واشنگتن علیه پکن همچنان ادامه دارد. در آخرین موضع‌گیری ضد چینی، وزیر خارجه ایالات متحده روز دوشنبه اظهاراتی به زبان راند که باید آن را عبور یانکی‌ها از خط قرمزهای اژدهای زرد خواند. مایک پمپئو با دستاویز قرار دادن حق آزادی رسانه‌ها، چین را به تضعیف حق خودمختاری هنگ کنگ متهم کرد. وی مدعی شد تداوم این روند، واشنگتن را به ارزیابی وضعیت حکومتی این منطقه واخواهد داشت. پمپئو در اظهارات خود به صراحت از تجدیدنظر در وضعیت حاکمیت هنگ‌کنگ تحت قانون «یک کشور، دو نظام حکومتی» یاد می‌کند که این به معنای گذشتن از فاکتورهای پکن مبنی بر لزوم رعایت «اصل چین واحد» است. بر مبنای این قاعده، آمریکا و متحدانش باید به حق حاکمیت دولت مرکزی چین بر مناطق تابعه شامل تایوان، هنگ کنگ و ماکائو احترام بگذارند و از جریان‌های جدایی‌طلبانه حمایت نکنند. اما سخنان پمپئو این اصل مهم را زیرسؤال برده و در واقع حاکمیت چین را هدف می‌گیرد.

تا پیش از روی کار آمدن دونالد ترامپ، هیچ یک از رؤسای جمهور سابق آمریکا به‌رغم انتقادهای گاه و بیگاه از عملکرد چین، عملاً این اصل را نقض نکردند. ولی به‌تازگی شاهد اقدام‌هایی از سوی واشنگتن بوده‌ایم که با این رویه در تعارض است. از آن جمله می‌توان به حمایت مغرضانه ایالات متحده از تایوان در جلسه سازمان بهداشت جهانی با نام یک کشور مستقل و همچنین تجدید نظر در وضعیت حاکمیت هنگ کنگ اشاره کرد.

ایالات متحده و چین به‌تازگی درگیر چرخه‌ای از کشمکش همه‌جانبه شده‌اند؛ از جنگ تجاری گرفته تا اتهام‌زنی‌های رسانه‌ای به هر بهانه ممکن. اتهام‌زنی‌های آمریکا به کشور رقیب به‌ویژه در یکی دو ماه اخیر به اوج خود رسیده است. کاخ سفید از این رویکرد دو دسته اهداف کوتاه مدت و بلندمدت را مدنظر دارد. در حوزه اهداف کوتاه مدت، آنچه دولت ترامپ در اتهام‌پراکنی علیه چین دنبال می‌کند جذب افکار داخلی آمریکاست. نباید فراموش کرد کمتر از 6 ماه دیگر به ماراتن انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده باقی مانده. ترامپ در عرصه سیاست خارجی هیچ دستاوردی نداشته و در تمامی پرونده‌های ایران، عراق، سوریه، افغانستان و حتی ارتباط با روسیه شکست خورده است. از سوی دیگر به واسطه مدیریت نادرست در بحران کرونا محبوبیت «دونالد» به پایین‌ترین حد خود تنزل یافته است. پس چندان هم عجیب به نظر نمی‌رسد ترامپ شومن و عوام‌فریب نوک پیکان برنامه‌های خود را در هدف قرار دادن چین به عنوان دشمن بالقوه ایالات متحده قرار دهد تا شاید به این طریق بتواند با جلب پایگاه مردمی شانس خود را برای پیروزی در انتخابات 3 نوامبر 2020 افزایش دهد.

اهداف بلندمدت واشنگتن از اتهام‌زنی‌های علیه پکن را نیز باید در راستای برنامه کلان آمریکا برای مقابله با چین ارزیابی کرد. در راهبرد ایالات متحده از چین به عنوان رقیب بالقوه این کشور برای به چالش کشیدن یانکی‌ها نامبرده شده و به همین دلیل در چند سال گذشته شاهد نوعی دگردیسی در سیاست خارجی واشنگتن با تمرکز بر مهار اژدهای زرد هستیم. زیر سؤال بردن اصل چین واحد را هم باید توطئه ایالات متحده برای زیرسؤال بردن حاکمیت پکن بر مناطق ذکر شده و سوءاستفاده‌های بعدی از این موضوع قلمداد کرد.

اما حقیقت آن است که اصل چین واحد برای پکن مسئله مرگ و زندگی است. زیرسؤال بردن این اصل ادعای گزافی است که از سوی واشنگتن مطرح شده و بعید است رنگ واقعیت به خود بگیرد بلکه این ادعا بیشتر به منظور امتیازگیری از چین صورت می‌گیرد. با وجود این، چین هم در مقابل تحرکات آمریکا سکوت نخواهد کرد. پکن در کوتاه مدت و حتی میان مدت خواهان درگیری بیشتر با ایالات متحده نیست و تنها ممکن است به اقداماتی تلافی‌جویانه در راستای دفاع از حیثیت خود روی آورد. به نظر می‌رسد چین تا پایان فرایند انتخابات آمریکا سیاست صبر و مماشات را در پیش خواهد گرفت اما در مراحل بعد اگر اتهام‌زنی‌های واشنگتن ادامه داشته باشد پکن دست روی دست نخواهد گذاشت؛ بنابراین در بلندمدت احتمال افزایش تنش‌های دیپلماتیک و تجاری قابل پیش‌بینی است.